Należy wiedzieć, że wielu hodowców kotów syjamskich broniło się przed przekształceniem nowoczesnego syjama w kota coraz smuklejszego i mającego coraz węższą głowę. Aby nie dopuścić do zmian w tej rasie, szukali sposobu odnalezienia dawnego typu syjama, jaki w latach 50-tych XX wieku jeszcze dominował w hodowlach. Ponieważ u hodowców prawie już nie było tego typu kotów, próbowano temu zaradzić poprzez kojarzenie niekrewniacze. Istotną pomocą okazał się w tym wypadku europejski kot krótkowłosy, który szybko stał się wysmukłym typem orientalnym. Oprócz tego w powstaniu rasy dużą rolę odegrały programy hodowlane z kotami tonkijskimi. Niektórzy amerykańscy hodowcy również wykonali wiele pionierskiej pracy przy tworzeniu tej rasy i nadali jej nową nazwę „kot tajski”, aby ją wyraźnie odróżnić od kota syjamskiego. Wzorzec rasy ustalony w Stanach Zjednoczonych od 1990 roku obowiązuje również w Niemczech na podstawie zatwierdzenia przez światowy związek WCF. Decyzję tę uznały także niektóre niezależne związki. W Polsce nazwa ta jeszcze się nie upowszechniła.

Idealny kot tajski jest średniej wielkości, raczej masywny, lecz zarazem elegancki w ruchu. Ma harmonijne proporcje ciała i okrągławe kształty; jest silnie umięśniony. Głowa jest okrągła, a policzki i czoło są uwydatnione, profil nosa (poczynając od sklepionego czoła) tworzy linię wypukłą. Górna powieka ma kształt migdałowaty, dolna zaś – okrągły, co razem stanowi o wyglądzie typowego kota tajskiego. Szeroki rozstaw oczu i średnia ich wielkość odróżniają oczy kota tajskiego od oczu kota syjamskiego. Oczy powinny być możliwie intensywnie ciemnoniebieskie; jasne lub bladoniebieskie z początkowego okresu hodowli tej rasy nie są już tolerowane i wykluczają koty z dalszej hodowli. Pyszczek jest lekko zaokrąglony, w żadnym razie nie może być ostro zakończony jak u syjamów, harmonizuje z ogólnym wyglądem głowy. Dobrze rozwinięty podbródek tworzy z profilu jedną linię z czubkiem nosa. Uszy są średniej wielkości, szerokie u nasady, lekko zwrócone do środka i trochę bocznie osadzone. Głowa wraz z uszami trochę przypomina kształtem jabłko. Ciało robi wrażenie dużego i mocnego, z dobrze rozwiniętą klatką piersiową. Linia grzbietu ku tyłowi lekko się wznosi, co jest spowodowane przez nieco dłuższe tylne niż przednie kończyny. Kark nie może być zbyt długi i robi ogólne wrażenie muskularnego. Kończyny także nie mogą być za długie i muszą mieć proporcje stosowne do reszty ciała. Końce łap są okrągławe. Ogon jest średniej długości, u nasady nieco grubszy, ostro zakończony. Mocne i ładne futro ściśle przylega do ciała, jednak nie jest jak typowe futro syjamów. Ma mało podszycia, lecz mimo to wygląda delikatnie i jest jedwabiste.

Istnieje kilka odmian barwnych. U wszystkich ważny jest wyraźny kontrast między barwą zasadniczą futra a oznakami na głowie, uszach, kończynach i ogonie.

Sealpoint mają czarnobrązowe oznaki an tle od beżowego do kremowego. Dopuszczalne są ciemniejsze cienie. Znów bluepoint mają szaroniebieskie oznaki na niebieskawym tle, które powinno być możliwie jasne. Czekoladowe i liliowe mają barwę zasadniczą futra i barwę oznak takie same jak syjamy typu nowoczesnego. To samo odnosi się do redpoint, tortiepoint i tabbypoint. Ostatnie wymienione są jednak jeszcze w stadium eksperymentów hodowlanych i nie mają w pełni dojrzałych cech typowych dla rasy.

Dodatkowa uwaga – należy wiedzieć, że są już pierwsze programy mające na celu wyhodowanie tradycyjnego orientalnego kota krótkowłosego.